Biz Kimiz?
Uçan Süpürge, 13 Kasım 1996’da o dönemin koşulları nedeni ile kâr amacı gütmeyeceğini taahhüt eden ve bunu karar defterine yazarken Baro Yönetim Kurulu Üyeleri’nin imzası ile belgeleyen bir şirket olarak Ankara’da hayatına başladı. Şirketin resmi kurucuları Zafer Güney ve Ayşe Ürün Güner idi. 2009’un Ocak ayında dernek kuruldu. 40 kişi, 2015 yılında çeşitli nedenlerle istifa etti. Dernek, adını ve logoyu değiştirmek isteyince isim ve logonun tescili şirkette olduğu için derneğin bu ismi kullanmaması konusunda gerekli girişimlerde bulunuldu. Uçan Süpürge Vakfı, 2017 yılında, kurumsal tarihinin devamı için yıllarca emek veren kadınların dayanışması ve kendi imkanları ile kuruldu. Vakıf kurucuları Halime Güner, Sündüz Haşar, Sevinç Ünal, Elif Topkaya Sevinç ve Ayşe Ürün Güner’dir. Bu çalışmalar bir tarihsel bütünlük içinde devam etmektedir. Uçan Süpürge; 1996 yılında, kadınların ve kadın örgütlerinin birikimlerine olan inançla bu yola başlamış, şimdi de bu inançla bütüncül tarihe sahip çıkmaktadır.
Kâr amacı gütmeyen bir şirket olan Uçan Süpürge; Yıldız Ecevit, Filiz Kardam, Halime Güner’den oluşan yönetim kurulu ile uzun yıllar yönetilmiştir. Uçan Süpürge, bugün çalışmalarına vakıf olarak devam etmektedir. Tarihsel birikim ve yılların deneyimi ile yükselmektedir.
Hikayemiz…
90’lar kadın örgütlerinin kurumsallaşmasının arttığı yıllardı. İş birliği ve dayanışma, kadın örgütleri arasında en çok konuşulan konular arasındaydı. Tüm bunlara 1995 Pekin Dünya Kadın Konferansı Habitat Rüzgârı da eklenince, Uçan Süpürge bir ihtiyaç olarak doğdu. Bu ihtiyacı okumak için, hareketin içindeki kişiler ve gruplar ile alanda tek tek görüşüldü, dayanışma ve iş birliği Uçan Süpürge’nin kök hücresi oldu.
Uçan Süpürge, bugüne kadar kadın örgütlenmesinde pek çok ilke imza attı. 1997’de Türkiye’deki kadın örgütleri arasında iletişim henüz çok zayıfken “Bölge Toplantıları’’ başlatarak bu etkileşimin artmasına, ilişkilerin ve dayanışmanın güçlenmesine ortam yarattı. Bu toplantılar; “Köprüler Kuruyoruz”, “İlk Adım”, “Patikalardan Yollara”, “Kavşak’’, “Aynı Çatı Altında” gibi projeler ile yıllarca devam etti.
Uçan Süpürge’nin kadın örgütleri arasındaki iletişimleri güçlendirmek adına yaptığı önemli çalışmalar arasında “Uçan Haber” dergisini çıkarmak, yerel ve ulusal olmak üzere radyo programları yapmak, “Kedi Dili ve Masalın Eksik Yüzü” adında televizyon programı ve TRT’de yer alan birkaç programa danışmanlık yapmak, “Yerel Kadın Muhabirler Ağı” gibi faaliyetler de yer aldı. Bunların yanı sıra kapsamlı bir araştırma sonucu “Türkiye Kadın Örgütleri Rehberi”ni hazırlayarak sivil toplumun kullanımına sundu.
Uçan Süpürge, 2003 yılından itibaren çocuk gelinler, çocuk yaşta ve zorla evlilikler konusunu devletin gündemine ve kadın örgütlerinin çalışma alanına taşıdı. “Çocuk Gelinlere Hayır” ulusal platformunu kurdu. Nijer, Nijerya, Hindistan, Bangladeş gibi ülkelerle beraber Avrupa’nın birçok ülkesinde bu alanda çalışmaları yerinde gördü ve deneyim biriktirdi. KEFEK’te (Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu) erken yaşta ve zorla evlilikler alt komisyonu kurulması konusunda çalışmaları oldu.
2009 yılında, “Benim Madam Curie’m” projesiyle çocukların geleceğe hazırlanırken özellikle meslek planlamalarında ufuklarının açılmasını ve kadınlara atfedilen kalıplaşmış meslekler konusunda yerleşik algının kırılmasını hedefledi.
Uçan Haber dergisinin çıkarılmasıyla, yerel muhabir ağı oluşturma çabaları kapsamında Türkiye’nin her yerinde yerel muhabir eğitimleri verdi. Çocuk yaşta ve zorla evlilik sorununun Türkiye’nin gündemine girmesinde öncü bir rol oynadı ve bu sorunun çözümü için kapsamlı çalışmalar yaptı. Uçan Süpürge’nin kadınları güçlendirmek için kadınları buluşturma ve deneyim paylaşımı çabaları hep kitlesel oldu. Uçan Süpürge, büyük bir gönüllülükle 81 ile defalarca giderek kitlesel çalışmalarını sürdürdü. Kadın hareketinin Türkiye’ye yayılması için çalıştı ve 3 Ulusal STK buluşmasının sekretaryasını üstlendi: İlk olarak, Pekin+5 149 kadın örgütü; ikincisi, CEDAW toplantısı, bu toplantı için 81 ilden 453 kadının katılımını sağladı; üçüncüsü ise, 2013 yılında Gölge Rapor Hazırlık Toplantısı ile 81 ilden 600 kadının katılımıyla STK gündemleri toplantısı düzenledi.
Tüm bunlara eş zamanlı olarak Uçan Süpürge, üniversite öğrencileriyle yakın ilişkiler içerisinde olarak toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda, öğrenci sorunlarını ve perspektifini dahil etme çabası içerisindedir. Bugüne kadar kadın hareketinin elde ettiği kazanımları öğrencilerle paylaşmayı ve şiddet, yasal haklar, temsil eşitsizliği, görünürlük, üretme ve yaratma gibi birçok farklı konuda farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. Uçan Süpürge’nin bugün birçok üniversitede temsilcisi vardır. Bu temsilcilerle birlikte başta toplumsal cinsiyet eşitliği ve bu perspektiften bakarak kültür sanat etkinlikleri yapmayı ve beraber büyümeyi hedeflemektedir.
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin her alanda var olduğunu görerek, kültür sanat alanındaki kadınların ihtiyaçlarını gören Uçan Süpürge, sinema alanındaki kadınların emeğini görünür kılmak amacıyla, 1998 yılında Türkiye’de ilk defa uluslararası kadın filmleri festivalini başlattı. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali panel, söyleşi ve sergilerin yapıldığı uluslararası bir organizasyon olarak varlığını sürdürüyor. Türkiye’de bir ilk olan Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, kadın yönetmenlerin filmlerini gösteren bir festival olarak her yıl dünya çapında kadın yönetmenleri ve oyuncuları davet ederek Türkiye’de Kadın Yönetmen ve Yapımcılar Buluşmaları’nı gerçekleştirmiştir. Bu sayede, bu alanda çalışan kadınlar arasında bir iletişim ağı kurmaya, iletişimde iş birliklerini güçlendirmeye ve toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda eğitimler vermeye devam etmektedir. 20. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, kadın dayanışmasından aldığı güçle 20 Mayıs 2017’de, 20 ilde 20 kadın örgütüyle gerçekleştirmiştir.
Uçan Süpürge, son yıllarda kadın örgütlenmelerinde yaşanan moralsizlik ve motivasyonsuzluk nedeniyle yeni ortamı iyi okuyabilmek için 2018 yılında 56 kadın örgütü temsilcileri ile buluştu. Bu toplantının gücü ve yarattığı iş birliği ortamıyla, 21. festivali geniş bir gönüllü ağı ile gerçekleştirdi. Vakıf olarak 21. festivali de başarıyla tamamladıktan sonra, önümüzdeki yılların faaliyet planları üzerine hızla çalışmalara başladı. Uçan Süpürge, 2019 yılında, beş kıtadan kadın filmleri festivali yöneticilerini davet ederek 1721 film başvurusuyla kendi rekorun kıran bir festivale imza attı.
Uçan Süpürge; 2020, 2021,2022, 2023 yıllarında stratejik planlarını açıklamıştır ve 25. yaşını kutlamak için de hazırlıklar içindedir.
Uçan Süpürge, bugün Gaziosmanpaşa Mahallesi, Nenehatun Caddesi, Şairler Sokak, No: 7/4, 06680 – Çankaya/Ankara adresinde birçok gönüllüsüyle birlikte çalışmalarını sürdürmektedir.
- Uçan Süpürge 20. Yıla Doğru videomuzu linke tıklayarak izleyebilirsiniz.
- Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali 20. Yıla Doğru Hazırlanıyor videomuzu linke tıklayarak izleyebilirsiniz.
